อริยสัจจากพระโอษฐ์ ๒  ภาค ๔ (หน้าที่ ๑๓๓๑- ๑๓๖๗)
ว่าด้วย มัคคอริยสัจ ความจริงอันประเสริฐคือมรรค

(๑๓) ญาณในตถาคตพลญาณ มีได้เฉพาะแก่ผู้มีจิตตั้งมั่น เป็นสมาธิ ๖ ประการ

        ภิกษุ ท. !  ในบรรดา ตถาคต พลญาน ๖ ประการเหล่านั้น

       เรากล่าว ยถาภูตญาณ ในสิ่งซึ่งเป็นฐานะ โดยความเป็นฐานะ และในสิ่งซึ่ง เป็นอฐานะ โดยความเป็นอฐานะ ว่าญาณนั้น มีได้สำหรับผู้มีจิตตั้งมั่นเป็นสมาธิ ไม่ใช่สำหรับผู้มี จิตไม่ตั้งมั่น.

        เรากล่าว  ยถาภูตญาณ ในสิ่งซึ่งเป็นวิบาก โดยฐานะโดยเหตุ ของกัมม สมาทาน อันเป็นอดีต อนาคตและปัจจุบันว่า ญาณนั้น มีได้สำหรับ ผู้มีจิตตั้งมั่นเป็น สมาธิ ไม่ใช่สำหรับผู้มีจิตไม่ตั้งมั่น.

        เรากล่าว  ยถาภูตญาณ ในความเศร้าหมอง ความผ่องแผ้ว ความออกแห่ง ฌาน วิโมกข์ สมาธิ และสมาบัติ ว่าญาณนั้น มีได้สำหรับผู้มีจิตตั้งมั่นเป็นสมาธิ ไม่ใช่สำหรับผู้มีจิตไม่ตั้งมั่น.

        เรากล่าว  ยถาภูตญาณ ในปุพเพนิวาสานุสสติ ว่าญาณนั้น มีได้สำหรับผู้มีจิต ตั้งมั่น เป็นสมาธิ ไม่ใช่สำหรับผู้มีจิตไม่ตั้งมั่น.

        เรากล่าว  ยถาภูตญาณ ในการจุติ และอุบัติของสัตว์ทั้งหลาย ว่าญาณนั้น มีได้สำหรับผู้มีจิตตั้งมั่นเป็นสมาธิ ไม่ใช่สำหรับผู้มีจิตไม่ตั้งมั่น.

        เรากล่าว  ยถาภูตญาณ ในความสิ้นไป แห่งอาสวะทั้งหลาย ว่าญาณนั้น มีได้สำหรับผู้มีจิตตั้งมั่นเป็นสมาธิ ไม่ใช่สำหรับผู้มีจิตไม่ตั้งมั่น.

        ภิกษุ ท. !  ด้วยอาการอย่างนี้แล สมาธิเป็นมรรค (แท้) อสมาธิเป็นมรรคลวง
- ฉกฺก. อํ. ๒๒/๔๖๙/๓๓๕.