อริยสัจจากพระโอษฐ์ ภาคนำ (ตอน1) หน้า 190-191

การเกิดของเวทนา เท่ากับ การเกิดของทุกข์ 

ภิกษุ ท. ! การเกิดขึ้น การตั้งอยู่ การเกิดโดยยิ่ง และความปรากฏของเวทนา อันเกิดแต่สัมผัสทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย และทางใจใดๆ นั่นเท่ากับ เป็นการเกิดขึ้นของทุกข์ เป็นการตั้งอยู่ของสิ่งซึ่งมีปกติเสียดแทงทั้งหลาย และเป็น ความปรากฏของชราและมรณะ แล. 


อาการเกิดดับแห่งเวทนา 

ภิกษุ ท. ! เวทนา ๓ อย่างเหล่านี้ เกิดมาจากผัสสะ มีผัสสะเป็นมูล มีผัสสะเป็นเหตุ มีผัสสะเป็นปัจจัย. สามอย่างเหล่าไหนเล่า? สามอย่างคือ สุขเวทนา ทุกขเวทนา อทุกขมสุขเวทนา 

ภิกษุ ท. ! เพราะอาศัยผัสสะอันเป็ นที่ตั้งแห่งสุขเวทนา สุขเวทนา ย่อมเกิดขึ้น เพราะความดับแห่งผัสสะอันเป็นที่ตั้งแห่งสุขเวทนานั้น สุขเวทนาอันเกิดขึ้นเพราะ อาศัยผัสสะอันเป็นที่ตั้งแห่งสุขเวทนานั้น ย่อมดับไปย่อมระงับไป(ในกรณีแห่ง 
ทุกขเวทนาและ อทุกขมสุขเวทนาก็ได้ตรัสไว้ด้วยถ้อยคำมีนัยยะ อย่างเดียวกัน)

ภิกษุ ท. ! เปรียบเหมือนเมื่อไม้สีไฟสองอันสีกัน ก็เกิดความร้อน และเกิดไฟ 
เมื่อไม้สีไฟสองอันแยกกัน ความร้อนก็ดับไปสงบไป. ภิกษุ ท. ! ฉันใดก็ฉันนั้น  เวทนาทั้งสามนี้ซึ่งเกิดจากผัสสะ มีผัสสะเป็นมูล มีผัสสะเป็นเหตุ มีผัสสะเป็น ปัจจัย อาศัยผัสสะแล้วย่อมเกิดขึ้น ย่อมดับไปเพราะผัสสะดับ ดังนี้แล.


ข้อควรกำหนดเกี่ยวกับ เวทนา 

ภิกษุ ท. !

สุข โสมนัส ใด ๆ ที่อาศัยเวทนาแล้วเกิดขึ้น สุขโสมนัสนี้แล เป็น รสอร่อย (อัสสาทะ) ของเวทนา

เวทนา ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ มีความแปรปรวนเป็นธรรมดา ด้วยอาการใดๆ อาการนี้แล เป็น โทษ (อาทีนพ) ของเวทนา

การนำออกเสียได้ ซึ่งความกำหนัดด้วยอำนาจความพอใจ ในเวทนาการละเสียได้ ซึ่งความ กำหนัด ด้วยอำนาจความพอใจ ในเวทนา ด้วยอุบายใด ๆ อุบายนี้แล เป็น เครื่องออกพ้นไปได้ (นิสสรณะ) จากเวทนา