เว็บไซต์ อนาคามี เผยแพร่ พุทธวจน คำสอนของพระศาสดา คำสอนตถาคต รวมพระสูตรสำคัญ อนาคามี เว็บไซต์เผยแพร่คำสอนของพระพุทธเจ้า
ค้นหาคำที่ต้องการ          

 
 กายสักขีบุคคล หลุดพ้นด้วยปัญญา โดยส่วนสอง ... ธรรมที่พึงรู้ได้เอง...นิพพานพึงรู้ได้เอง 1302
 

(โดยย่อ)
(พระอุทายี เข้าไปหาพระอานนท์)

1) กามเหสสูตรที่ ๑ (เพียงเท่าไหรหนอ จึงเรียกว่า กายสักขีบุคคล)
1. บรรลุปฐมฌาน และ อายตนะนั้นมีอยู่ด้วยอาการใดๆ เธอย่อมถูกต้องอายตนะนั้นด้วยกาย ด้วยอาการนั้นๆ โดยปริยายแม้เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาคตรัสกายสักขี
2. ภิกษุ(บรรลุฌาน234) บรรลุทุติยฌาน..ตติยฌาน..จตุตถฌาน แม้เพียงเท่านี้แล พ.ตรัสกายสักขี
3. ภิกษุ ... บรรลุอากาสานัญจายตนะ ... เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาคตรัสกายสักขี
4. ภิกษุ ล่วงเนวสัญญานาสัญญายตนฌาน บรรลุสัญญาเวทยิตนิโรธ สิ้นอาสวะ แม้เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาคตรัสกายสักขี

โดยสรุป กายสักขี คือ (มีหลายนัยยะ)
1.บุคคลล่วงรูปสัญญา 2.ล่วงอรูปสัญญา 3.ถูกต้องวิโมกข์อันละเอียด 4.บรรลุสัญญาเวทยิตนิโรธ 5.บุคคลผู้สิ้นอาสวะ


2) กามเหสสูตรที่ ๒ (เพียงเท่าไรหนอ บุคคลพึงหลุดพ้นด้วยปัญญา)
1. สงัดจากกาม ฯลฯ บรรลุปฐมฌาน และทราบชัดด้วยปัญญา
2. ล่วงเนวสัญญา บรรลุสัญญาเวทยิตนิโรธ และทราบชัดด้วยปัญญา
3. อาสวะของเธอย่อมสิ้นไป เพราะเห็นด้วยปัญญา ทราบชัดด้วยปัญญา และหลุดพ้นด้วยปัญญา


3) กามเหสสูตรที่ ๓ (เพียงเท่าไรหนอ บุคคลพึงหลุดพ้นโดยส่วนสอง)
1. สงัดจากกาม ฯลฯ บรรลุปฐมฌาน อายตนะ นั้น มีอยู่ด้วยอาการใดๆ เธอย่อมถูกต้องอายตนะนั้น
   ด้วยกายด้วยอาการนั้นๆ และ ย่อมทราบชัดด้วยปัญญา
2. ล่วงเนวสัญญานา- บรรลุสัญญาเวทยิตนิโรธ อาสวะทั้งหลายของเธอย่อมสิ้นไป เพราะเห็นด้วย
   ปัญญา อายตนะนั้นมีอยู่ด้วยอาการใดๆ เธอย่อมถูกต้องอายตนะนั้นด้วยกาย ด้วยอาการนั้นๆ และ
   ย่อมทราบชัด ด้วยปัญญา


4) สันทิฏฐิกสูตรที่ ๑ (เพียงเท่าไรหนอ ธรรม อันผู้บรรลุจะพึงเห็นเอง)
1. ภิกษุในธรรมวินัยนี้ สงัดจากกาม ฯลฯ บรรลุปฐมฌาน โดยปริยายแม้เพียงเท่านี้ พระผู้มีพระภาค
    ตรัสธรรมอันผู้บรรลุจะพึงเห็นเอง
2. ภิกษุล่วงเนวสัญญา-บรรลุสัญญาเวทยิตและอาสวะทั้งหลายย่อมสิ้นไปเพราะเห็น ด้วยปัญญา
   โดยนิปปริยายแม้เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาคตรัส ธรรมอันผู้บรรลุจะพึงเห็นเอง


5) สันทิฏฐิกสูตรที่ ๒ (เพียงเท่าไรหนอ นิพพาน อันผู้บรรลุจะพึงเห็นเอง)
1. ภิกษุในธรรมวินัยนี้ สงัดจากกาม ฯลฯ บรรลุปฐมฌาน โดยปริยายแม้เพียงเท่านี้ พระผู้มีพระภาค
    ตรัสธรรมอันผู้บรรลุจะพึงเห็นเอง
2. ภิกษุล่วงเนวสัญญา-บรรลุสัญญาเวทยิตนิโรธ และอาสวะทั้งหลายย่อมสิ้นไป เพราะเห็นด้วย
    ปัญญา โดยนิปปริยายแม้เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาคตรัส ธรรมอันผู้บรรลุจะพึงเห็นเอง


เรื่องสำคัญของพระพุทธเจ้า
การบำเพ็ญบารมีในอดีตชาติ
การประสูติ แสงสว่าง แผ่นดินไหว
แสวงหาสัจจะบำเพ็ญทุกรกิริยา
ปัญจวัคคีย์หลีก สิ่งที่ตรัสรู้
ตรัสรู้ แสดงเทศนาปัญจวัคคีย์
ปลงสังขาร ปรินิพพาน
ลำดับขั้นการปรินิพพาน
เทวดาแสดงฤทธิ์ขณะถวายเพลิง
แบ่งพระสรีระออกเป็น ๘ ส่วน


พระไตรปิฎก ฉบับหลวง เล่มที่ ๒๓ หน้าที่ ๓๖๒
- ๓๖๔

1)
กามเหสสูตรที่ ๑ (กายสักขี)
(พระอุทายี เข้าไปหาพระอานนท์)

     [๒๔๗] อุทายี ดูกรอาวุโส พระผู้มีพระภาคตรัสว่า กายสักขีๆ ดังนี้ โดยปริยาย เพียงเท่าไรหนอแล พระผู้มีพระภาคจึงตรัส กายสักขี

     อา. ดูกรอาวุโส ภิกษุในธรรมวินัยนี้ สงัดจากกาม ฯลฯ บรรลุปฐมฌาน และ อายตนะนั้นมีอยู่ด้วยอาการใดๆ เธอย่อมถูกต้องอายตนะนั้นด้วยกาย ด้วยอาการนั้นๆ ดูกรอาวุโสโดยปริยายแม้เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาคตรัส กายสักขี

     อีกประการหนึ่ง ภิกษุ ... บรรลุทุติยฌาน ... ตติยฌาน ... จตุตถฌาน ...และ อายตนะ นั้น มีอยู่ด้วยอาการใดๆ เธอย่อมถูกต้องอายตนะนั้นด้วยกาย ด้วยอาการ นั้นๆ ดูกรอาวุโส โดยปริยายแม้เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาคตรัส กายสักขี

     อีกประการหนึ่ง ภิกษุ ... บรรลุอากาสานัญจายตนะ ... และอายตนะนั้นมีอยู่ด้วย อาการใดๆ เธอย่อมถูกต้องอายตนะนั้นด้วยกายด้วยอาการนั้นๆ ดูกรอาวุโสโดย ปริยายแม้เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาคตรัส กายสักขี

     อีกประการหนึ่ง ภิกษุ ... เพราะล่วงเนวสัญญานาสัญญายตนฌาน โดยประการ ทั้งปวง บรรลุสัญญาเวทยิตนิโรธ และอาสวะทั้งหลายของเธอย่อมสิ้นไป เพราะ เห็นด้วยปัญญา และอายตนะนั้นมีอยู่ด้วยอาการใดๆ เธอย่อมถูกต้องอายตนะนั้น ด้วยกาย ด้วยอาการนั้นๆ ดูกรอาวุโส โดยนิปปริยายแม้เพียงเท่านี้แลพระผู้มีพระภาค
ตรัส กายสักขี

  กายสักขีบุคคล เป็นไฉน
  เอกกนิทเทส ฉบับหลวง เล่มที่ ๓๖ หน้า ๑๐๖
  (พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๖ เรื่อง เอกกนิทเสส เป็นอรรถกถา คลิก )

  บุคคลบางคนในโลกนี้ ถูกต้องซึ่งวิโมกข์ ๘ ด้วยกาย แล้วสำเร็จอิริยาบถอยู่ ทั้งอาสวะ
  บางอย่าง ของผู้นั้นก็สิ้นไปแล้ว เพราะเห็นด้วยปัญญาบุคคลนี้เรียกว่า กายสักขี P505

  กีฎาคิริสูตร ฉบับหลวง เล่มที่ ๑๓ ข้อที่ ๒๓๓ หน้า ๑๗๙
   บุคคลบางคนในโลกนี้ ถูกต้อง วิโมกข์อันละเอียด คือ อรูปสมบัติ ล่วงรูปสมาบัติ ด้วย
   กายอยู่ และอาสวะบางเหล่าของผู้นั้นสิ้นไป เพราะเห็น (อริยสัจ) ด้วยปัญญา
   บุคคลนี้ เรากล่าวว่า กายสักขีบุคคล P866


2)
กามเหสสูตรที่ ๒ (เพียงเท่าใรหนอ บุคคลพึงหลุดพ้นด้วยปัญญา)

     [๒๔๘] อุ. ดูกรอาวุโส พระผู้มีพระภาคตรัสว่า บุคคลหลุดพ้นด้วยปัญญาๆ ดังนี้ดูกรอาวุโส โดยปริยายเพียงเท่าไรหนอแล พระผู้มีพระภาคตรัสบุคคลหลุดพ้น ด้วยปัญญา ฯ

     อา. ดูกรอาวุโส ภิกษุในธรรมวินัยนี้ สงัดจากกาม ฯลฯ บรรลุปฐมฌาน และ เธอย่อมทราบชัดด้วยปัญญา ดูกรอาวุโส โดยปริยายแม้เพียงเท่านี้แลพระผู้มี พระภาค ตรัสบุคคล หลุดพ้นด้วยปัญญา ฯลฯ

     อีกประการหนึ่ง ภิกษุ เพราะล่วงเนวสัญญานาสัญญายตนฌาน โดยประการ ทั้งปวง บรรลุสัญญาเวทยิตนิโรธ อาสวะทั้งหลายของเธอย่อมสิ้นไป เพราะเห็นด้วย ปัญญา และเธอย่อมทราบชัดด้วยปัญญา ดูกรอาวุโส โดยนิปปริยายแม้เพียงเท่านี้ แล พระผู้มีพระภาคตรัสบุคคล หลุดพ้นด้วยปัญญา


3)
กามเหสสูตรที่ ๓ (หลุดพ้นโดยส่วนสอง)

     [๒๔๙] อุ. ดูกรอาวุโส พระผู้มีพระภาคตรัสว่า บุคคลหลุดพ้นโดยส่วนสองๆ ดังนี้ดูกรอาวุโส โดยปริยายเพียงเท่าไรหนอแล พระผู้มีพระภาคตรัสบุคคล หลุดพ้น โดยส่วนสอง ฯ

     อา. ดูกรอาวุโส ภิกษุในธรรมวินัยนี้ สงัดจากกาม ฯลฯ บรรลุปฐมฌาน อายตนะ นั้น มีอยู่ด้วยอาการใดๆ เธอย่อมถูกต้องอายตนะนั้นด้วยกายด้วยอาการนั้นๆ และ ย่อมทราบชัดด้วยปัญญา ดูกรอาวุโส โดยปริยายแม้เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาค ตรัสบุคคล หลุดพ้นโดยส่วนสอง ฯลฯ

     อีกประการหนึ่ง ภิกษุ เพราะล่วงเนวสัญญานาสัญญายตนฌาน โดยประการ ทั้งปวงบรรลุสัญญาเวทยิตนิโรธ อาสวะทั้งหลายของเธอย่อมสิ้นไป เพราะเห็นด้วย ปัญญา อายตนะนั้นมีอยู่ด้วยอาการใดๆ เธอย่อมถูกต้องอายตนะนั้นด้วยกาย ด้วย อาการนั้นๆ และย่อมทราบชัด ด้วยปัญญา ดูกรอาวุโส โดยนิปปริยายแม้เพียงเท่านี้ แล พระผู้มีพระภาคตรัสบุคคลหลุดพ้น โดยส่วนสอง


4)
สันทิฏฐิกสูตรที่ ๑ (ธรรมอันผู้บรรลุจะพึงเห็นเอง)

     [๒๕๐] อุ. ดูกรอาวุโส พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ธรรมอันผู้บรรลุจะพึงเห็นเองๆ ดังนี้ ดูกรอาวุโส โดยปริยายเพียงเท่าไรหนอแล พระผู้มีพระภาคตรัสธรรม อันผู้บรรลุ จะพึงเห็นเอง ฯ

     อา. ดูกรอาวุโส ภิกษุในธรรมวินัยนี้ สงัดจากกาม ฯลฯ บรรลุปฐมฌาน ดูกรอาวุโส โดยปริยายแม้เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาคตรัสธรรมอันผู้บรรลุจะพึง เห็นเอง ฯลฯ

     อีกประการหนึ่ง ภิกษุ เพราะล่วงเนวสัญญานาสัญญายตนฌาน โดยประการ ทั้งปวง บรรลุสัญญาเวทยิตนิโรธ และอาสวะทั้งหลายของเธอย่อมสิ้นไป เพราะ เห็นด้วยปัญญา

     ดูกรอาวุโส โดยนิปปริยายแม้เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาคตรัส ธรรมอันผู้บรรลุ จะพึงเห็นเอง



5)

สันทิฏฐิกสูตรที่ ๒ (นิพพาน อันผู้บรรลุจะพึงเห็นเอง)


     [๒๕๑] อุ. ดูกรอาวุโส พระผู้มีพระภาคตรัสว่า นิพพานอันผู้บรรลุจะพึงเห็นเองๆ ดังนี้ ดูกรอาวุโส โดยปริยายเพียงเท่าไรหนอแล พระผู้มีพระภาคตรัส นิพพานอัน ผู้บรรลุจะพึงเห็นเอง

     อา. ดูกรอาวุโส ภิกษุในธรรมวินัยนี้ สงัดจากกาม ฯลฯ บรรลุปฐมฌาน ดูกรอาวุโส โดยปริยายแม้เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาคตรัสนิพพานอันผู้บรรลุ จะพึงเห็นเอง ฯลฯ

     อีกประการหนึ่ง ภิกษุ เพราะล่วงเนวสัญญานาสัญญายตนฌาน โดยประการ ทั้งปวง บรรลุสัญญาเวทยิตนิโรธ และอาสวะทั้งหลายของเธอย่อมสิ้นไป เพราะเห็น ด้วยปัญญา

     ดูกรอาวุโส โดยนิปปริยายแม้เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาคตรัส นิพพาน อันผู้บรรลุจะพึงเห็นเอง






พุทธวจน : อ่านคำสอนพระศาสดา อ่านแบบสบายตา โดยคัดลอกหนังสือทั้งเล่มมาจัดทำเป็นเว็บเพจ (คลิกอ่านพร้อมดาวน์โหลดไฟล์ pdf)
90 90 90 90
พุทธประวัติ ขุมทรัพย์ อริยสัจ
ภาคต้น
อริยสัจ
ภาคปลาย
ปฏิจจ ปฐมธรรม ตถาคต อนาคามี อินทรีย์
สังวร
สัตว์
สัตตานัง
ทาน
สกทาคามี
ฆราวาส
ชั้นเลิศ
มรรควิธี
ที่ง่าย
อริยวินัย เดรัจฉานวิชา กรรม สมถะ
วิปัสสนา
โสดาบัน นา
ปานสติ
จิต มโน
วิญญาณ
ก้าวย่าง
อย่างพุทธะ
ตามรอย
ธรรม
ภพ ภูมิ
พุทธวจน
สาธยาย
ธรรม
สังโยชน์