(โดยย่อ)
ปฏิปทา ๔ ประการเป็นไฉน คือ
๑) ทุกขาปฏิปทา ทันธาภิญญา (ปฏิบัติลำบากทั้งรู้ได้ช้า)
๒) ทุกขาปฏิปทา ขิปปาภิญญา (ปฏิบัติลำบากทั้งรู้ได้เร็ว)
๓) สุขาปฏิปทา ทันธาภิญญา (ปฏิบัติสะดวกแต่รู้ได้ช้า)
๔) สุขาปฏิปทา ขิปปาภิญญา (ปฏิบัติสะดวกแต่รู้ได้เร็ว)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
๑)ทุกขาปฏิปทา ทันธาภิญญา เป็นไฉน
-พิจารณาเห็นในกายว่าไม่งาม มีความสำคัญในอาหารว่าเป็นของปฏิกูล
-มีความสำคัญในโลกทั้งปวงว่าไม่น่ายินดี
-พิจารณาเห็นในสังขารทั้งปวงว่า ไม่เที่ยง
-มรณสัญญาของเธอ ตั้งไว้ดีแล้วในภายใน
-เธอเข้าไปอาศัยธรรม อันเป็นกำลังของพระเสขะ ๕ ประการ คือ สัทธา หิริ โอตตัปปะ วิริยะ ปัญญา
-อินทรีย์ ๕ ประการ ของเธอปรากฏว่าอ่อนเธอ
-ได้บรรลุคุณวิเศษเพื่อความสิ้นอาสวะช้า เพราะอินทรีย์ ๕ อ่อน
นี้เรียกว่า ทุกขาปฏิปทา ทันธาภิญญา
๒) ทุกขาปฏิปทา ขิปปาภิญญา เป็นไฉน
-พิจารณาเห็นในกายว่าไม่งาม ...
-แต่อินทรีย์ ๕ ประการนี้ คือ สัทธินทรีย์ ฯลฯ ปัญญินทรีย์ ของเธอปรากฏว่าแก่กล้า
-เธอย่อมได้บรรลุคุณวิเศษ เพื่อความสิ้นอาสวะเร็วพลัน เพราะอินทรีย์ ๕ ประการนี้แก่กล้า
นี้เรียกว่า ทุกขาปฏิปทา ขิปปาภิญญา
๓) สุขาปฏิปทา ทันธาภิญญา เป็นไฉน
- สงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรม บรรลุปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน
-ไม่มีสุขเพราะละสุขละทุกข์ ดับโสมนัสโทมนัส ก่อนๆ ได้ มีอุเบกขาเป็นเหตุให้สติบริสุทธิ์อยู่
-เธออาศัยธรรม อันเป็นกำลังของพระเสขะ ๕ ประการคือ สัทธาหิริ โอตตัปปะ วิริยะ ปัญญาอยู่
-อินทรีย์ ๕ ประการนี้ ของเธอปรากฏว่าอ่อน เธอบรรลุคุณวิเศษเพื่อความสิ้นอาสวะช้า
นี้เรียกว่า สุขาปฏิปทา ทันธาภิญญา
๔) สุขาปฏิปทาขิปปาภิญญาเป็นไฉน
-เพราะสงัดจากกาม ฯลฯ บรรลุปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน
-อาศัยธรรมอันเป็นกำลังของพระเสขะ ๕ ประการคือ สัทธา หิริ โอตตัปปะ วิริยะ ปัญญา
-อินทรีย์ ๕ ประการของเธอปรากฏว่าแก่กล้า
-เธอย่อมได้บรรลุคุณวิเศษเพื่อความสิ้นอาสวะเร็วพลันเพราะอินทรีย์ ๕ แก่กล้า
นี้เรียกว่า สุขาปฏิปทาขิปปาภิญญา
|